شاخص رتبه بندی پیمانکاران 1401

ظرفیت مجاز برای قراردادهای پیمانکاران، بیشتر کارهای صورت گرفته از نظر تعداد و ارزش ریالی است که پیمانکاران در طول یک سال حق دارند انجام دهند یا از نظر دیگر، ظرفیت مجاز طبق شاخص تایید شده سازمان معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، قراردادهای پیمانکاران مشخص می‌کند که پیمانکار یک رشته معین با یک گرید مشخص در طی یک سال می‌تواند چه تعداد پروژه انجام دهد و مجموع ارزش پروژه ها چقدر می‌تواند باشد. 

آیین نامه ظرفیت مجاز پیمانکاری در سال 1401 از طرف سازمان معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، برای اشخاص حقوقی که در رتبه بندی شرکت کرده‌اند تدوین و ابلاغ می‌شود. پیمانکاران و مناقصه گزارها می‌توانند از طریق سامانه ساجات یا ساجار از ابلاغیه‌های جدید آگاه شوند. تا زمانی که در سامانه‌های ساجات یا ساجار ابلاغیه جدیدی درج نشود؛ ظرفیت مجاز پیمانکاری براساس آخرین ابلاغیه محاسبه می‌شود.

آخرین وضعیت درباره ظرفیت‌ پیمانکاران هر ساله از طرف سازمان ساجات یا ساجار مشخص و طی بخشنامه‌هایی از سوی خود سازمان که در سامانه قرار دارد به پیمانکاران ابلاغ می‌شود. هر پایه از رتبه‌های پیمانکاری دارای محدودیت به میزان ریالی و تعداد پروژه‌ها هستند که پس از پر شدن ظرفیت، پیمانکاران می‌توانند با ارتقا رتبه پیمانکاری خود به پایه‌های بالاتر از ظرفیت‌های تازه باز شده برای خود استفاده و اقدام به اخذ قرارداد‌های جدید نمایند.

 افزایش ظرفیت طبق ابلاغیه ساجات 

بر حسب آیین نامه سازمان مدیریت و برنامه ریزی، پیمانکاران و مشاوران بعد از هر قرارداد پیمانکاری یا مشاوره، باید حداکثر ظرف 3 ماه قرارداد خود را در سامانه ساجات ثبت نمایند و به محض ثبت قرارداد یک ظرفیت از ظرفیتهای مجاز عددی و ریالی با توجه به مبلغ قرارداد کسر می‌گردد و چنانچه پیمانکاران و یا مشاوران قرارداد عقد شده را اگر بعد از 3 ماه در سامانه ساجات ثبت نکنند مشمول تخلفات اداری و محرومیت می‌گردند و عملا امکان ارتقا رتبه‌های 4 و 3 و 2 و 1 پیمانکاران 2 و 1 مشاوران با توجه به افزایش ضریب سالانه قراردادها از بین می‌رود و به مرور زمان در صورت جریمه شدن بر اثر ثبت نکردن قرارداد یا عقد نامه رتبه‌ پیمانکاران کاهش پیدا خواهد کرد. 

برای آزاد سازی ظرفیت باید حساب یا به صورت تحویل موقت و قطعی قرارداد را برای کارشناسان سازمان بارگزاری و ارسال کرد تا ظرفیت آزاد و شرکت مجاز به شرکت در مناقصات گردد. توجه داشته باشید در هر راهکارهای زیادی برای آیین نامه وجود دارد که با توجه به تخصص کارشناسان هر شرکت می‌توان از آن استفاده کرد.

جدول قرارداد‌های پیمانکاران 1401

 یکی از پارامترهای موثر بر ظرفیت مجاز قراردادهای پیمانکاران، رشته پیمانکاری است. پیمانکاران در رشته‌های مختلفی مانند آب، راه و ترابری، نیرو، ابنیه و ساختمان، تاسیسات و تجهیزات، صنعت و معدن، کشاورزی، ارتباطات، مرمت آثار باستانی، نفت و گاز و کاوش های زمینی فعالیت می‌کنند که به هریک از این رشته‌ها، ضریبی با عنوان ضریب حداکثر مبلغ و ظرفیت در هر رشته نسبت داده می‌شود. 

مقدار کار مجاز برای پیمانکاران تمامی پایه‌ها

بر اساس ابلاغیه‌های اخیر سازمان برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، می‌توان گفت رشته پیمانکاری و رتبه پیمانکار از عوامل موثر در تعیین ظرفیت پیمانکاری محسوب می‌شود، لذا به هر یک از پیمانکارانی که در زمینه‌های مختلف از جمله صنعت و معدن، کشاورزی، ارتباطات، نفت و گاز، آب، راه و ترابری، انرژی، مرمت آثار باستانی، ساختمان ها و سازه ها، تأسیسات و تجهیزات، نقشه برداری اراضی فعالیت دارند,  به هر بخش و حوزه ضریبی به نام حداکثر مقدار و ضریب ظرفیت اختصاص داده می‌شود. 

یکی دیگر از شاخص‌های تاثیرگذار بر ظرفیت مجاز قراردادهای پیمانکاران، پایه اخذ رتبه است. پیمانکاران در هر جایه علاوه به محدودیت‌های ریالی دارای محدودیت تعداد کار مجاز نیز هستند همچنین درصورت پر شدن ظرفیت‌ها، مدیران می‌توانند با افزایش رتبه پیمانکاری از ظرفیت‌های جدید در پایه بالاتر نیز استفاده کنند. 

تعداد کار مجاز در شرکت‌های پیمانکاری با گریدهای مختلف مشخص است اما طبق آیین نامه ابلاغ شده در سال ۹۵ برای محاسبه سقف ارزش ریالی قراردادهای پیمانکار می‌توان از رابطه زیر استفاده کرد:

 سقف ارزش قراردادهای پیمانکاران= ۱۳۹× ضریب متوسط افزایش وزنی براساس شاخص های تعدیل سالانه×ضریب حداکثر مبلغ و ظرفیت در هر رشته× ضریب هر پایه  

ضریب افزایش وزنی به صورت سالانه و ابلاغ شاخص‌های تعدیل محاسبه می شوند؛ به عنوان مثال در سال ۹۶، ضریب متوسط افزایش وزنی برابر با ۱/۱۶ اعلام شد.

نکات مهم در خصوص ظرفیت مجاز قراردادهای پیمانکاران

در رابطه با سقف مجاز قراردادهای پیمانکاری، یکسری نکات وجود دارد که در می‌تواند به پیمانکاران در کسب رتبه کمک زیادی کند. این نکات عبارتند از:

شاخص‌های شناسایی صلاحیت پیمانکاران قابل اخذ رتبه، پیمانکاری نفت و گاز، آب، صنعت و معدن، ساخت و ساز، راه و ترابری، انرژی، ارتباطات، تأسیسات و تجهیزات، کشاورزی، زمین شناسی و مرمت آثار باستانی در 5 رتبه به ترتیب: یک ، دو، سه، چهار و پنج توسط دفتر مشاوران و پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه یعنی سازمان مدیریت و برنامه ریزی سابق اعلام و ابلاغ می‌شود. 

اخذ گواهینامه صلاحیت پیمانکار در رشته های آب، نفت و گاز، صنعت و معدن، ساختمان و ساختمان، راه و ترابری، انرژی، ارتباطات، تاسیسات و تجهیزات، کشاورزی، زمین شناسی و مرمت آثار باستانی در 5 رتبه ، یک، دو، سه چهار و پنج و برای شرکت در کلیه مزایده‌های دولتی اعم از عمومی و محدود الزامی می‌باشد که بدون ثبت نام امکان شرکت در این نوع مزایده ها, پیمانکار متقاضی مردود خواهد شد، بنابراین پیمانکارانی که مایل به گرفتن این گواهی هستند باید در سامانه ساجات ثبت نام کرده و از این طریق درخواست خود را برای اخذ رتبه پیمانکاری ارائه دهند.

پیمانکاران که شرایط ابلاغ شده را دارا نیستند و قصد اخذ رتبه پیمانکاری را دارند باید حداقل مبلغ کار شاخص به میلیون ریال، حداقل نتیجه انجام شده، ضریب حداکثر مبلغ و ظرفیت هر رشته را برای ارزیابی صلاحیت به سازمان مربوطه ارائه کنند.  

کنترل سقف مجاز قراردادهای پیمانکاری  

در سامانه ساجات کنترل ظرفیت قراردادهای پیمانکاری بر اساس خوداظهاری شرکت‌ها می‌باشد. بدین معنا, شرکت‌هایی که از طریق سامانه ساجات گواهی را اخذ کرده اند و پرونده‌هایی در مرحله صدور گواهینامه دارند، ملزم به ورود اطلاعات مربوط به قراردادهای جدید و همچنین تکمیل اطلاعات قرارداد جاری را خواهند داشت. البته تکمیل نهایی سقف مجاز قرارداد پیمانکاری شرکت به موارد زیادی بستگی خواهد داشت که این فاکتورهای زیر در نتیجه نهایی تاثیرگذار هستند. این عوامل و فاکتورهای کنترل سقف مجاز قراردادهای پیمانکاری عبارتند از:

در صورتی که شرکت پیمانکاری اطلاعات قراردادهای جدید و جاری را در مدت زمان تعیین شده وارد ننماید, برای همیشه توانایی استفاده از امتیاز این قراردادها را از دست خواهد داد.

در صورت انعقاد قراردادهای جدید، شرکت متعهد می‌شود حداکثر ظرف مدت 3 ماه پس از انعقاد قرارداد، باید در سایت مورد نظر, مشخصات و اطلاعات قرارداد جدید خود را بر اساس استاندارد که به پیمانکاران ابلاغ شده است وارد کند. طراحی سامانه ساجات به گونه‌ای است که امکان معرفی قرارداد جدید حتی در صورت داشتن پرونده در وضعیت گواهینامه وجود دارد. بنابراین شرکت‌ها می توانند به سادگی به پرونده خود مراجعه کرده و اطلاعات قرارداد جدید را در قسمت سابقه شرکت پیمانکاری وارد کنند و در این صورت نیازی به فایل جدید و بارگذاری بر روی فابل اصلی نیست.

  در مورد قراردادهای جاری و آتی، شرکت ها موظفند جهت آزادسازی ظرفیت کاری خود، اطلاعات عملکرد مالی خود را پس از دریافت وضعیت جدید در قسمت سابقه کار و در قسمت پروژه های انجام شده، به روز رسانی نمایند.

  در صورتی که مبلغ صورت وضعیت قرارداد ثبت شده به 95% مبلغ قرارداد اولیه برسد، شرکت می تواند وضعیت قرارداد را به وضعیت در حال انجام یا تعلیق تغییر دهد.